1. Nhà cấp 4 là gì, nên cải tạo hay xây mới nhà cấp 4 cũ?

Nhà cấp 4 là mô hình nhà ở tương đối phổ biến ở Việt Nam. Cho đến nay, bạn có thể dễ dàng bắt gặp mẫu nhà này tại các vùng nông thôn hay thậm chí cả thành phố.

Khái niệm nhà cấp 4

Nhà cấp 4 là một kiểu nhà có kết cấu đặc trưng bằng gạch hoặc gỗ chịu lực. Thường thì mẫu nhà này chỉ từ 2 tầng rưỡi trở xuống và diện tích sàn sử dụng cũng nhỏ hơn 1.000m2. 

Trước đây, ở nông thôn, vật liệu xây nhà cấp 4 thường là tre, nứa hoặc gỗ, mái nhà có thể lợp bằng lá hoặc rơm, rạ. Về sau, nhà cấp 4 ở thành thị hay nông thôn cũng đều được cải tiến. Tường ngăn trong nhà được xây bằng gạch, mái nhà lợp ngói hoặc sử dụng tấm lợp xi măng tổng hợp. 

Tuy kết cấu của nhà cấp 4 khá đơn giản, sử dụng loại vật liệu tiết kiệm nhất nhưng niên hạn trung bình của một ngôi nhà dạng này có thể lên đến 30 năm. Nhiều gia đình chưa có điều kiện thường chọn xây dựng hoặc thiết kế ban đầu theo dáng nhà cấp 4 để giải quyết bài toán kinh tế. 

Một mẫu nhà cấp 4 hiện đại

Nên cải tạo nhà hay xây mới?

Có nên cải tạo nhà cấp 4 không là mối quan tâm của rất nhiều gia đình. Các gia chủ thường lo ngại dáng nhà xây sẵn không thích hợp để cải tạo, cơi nới, tu sửa. Một vấn đề khác là liệu cải tạo nhà có tốn tiền không, có chắc chắn không, nên chọn cải tạo hay xây mới,... Vì vậy, dưới đây Batdongsan.com.vn sẽ chỉ ra các ưu điểm của việc cải tạo dựa trên mẫu nhà cấp 4 có sẵn để độc giả tham khảo:

- Kiến trúc nào rồi cũng bị hư hại, xuống cấp do thời tiết hoặc công năng sử dụng. Nếu gia chủ cố giữ kết cấu đang xuống cấp, hạ tầng đã bị yếu, về lâu dài có thể bất tiện trong sinh hoạt, thậm chí thiếu an toàn. Trong khi đó, nếu biết chỉnh trang, cải tạo một chút là đã có thể kéo dài niên hạn và độ an toàn của ngôi nhà.

- Nhà cấp 4 là một kiểu nhà khá đa năng, dễ sửa và thay đổi, cải tạo theo mong muốn của gia chủ. Nếu gia đình có thêm thành viên mới thì có thể nghĩ đến phương án cải tạo nhà cấp 4. Dáng nhà này cho phép gia chủ mở rộng, chuyển đổi chức năng sinh hoạt khá linh hoạt và tiện lợi.

- Nếu việc cải tạo các kiểu kiến trúc khác sẽ rất tốn thời gian, ảnh hưởng trực tiếp đến việc sinh hoạt của cả gia đình thì nhà cấp 4 lại khá nhanh chóng. Dầm, móng, trần, sàn và mái đều có thể giữ lại để thuận tiện cho thi công. Việc tu sửa càng dễ dàng thì thời gian tu sửa càng nhanh chóng.

- Giữa việc cải tạo nhà cấp 4 và xây nhà mới hoàn toàn, chủ nhà nên cân nhắc việc cải tạo, bởi việc cải tạo sẽ giúp tiết kiệm từ 30-50% chi phí so với xây mới hoàn toàn. Như vậy, xét đến kinh tế thì cải tạo nhà chính là phương án tối ưu.

- Các thủ tục pháp lý xin phép cải tạo nhà đơn giản hơn rất nhiều so với việc đập đi xây lại nhà mới. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các gia đình chưa có sổ đỏ, đang trong thời gian đợi sổ đỏ,... Việc xin giấy phép xây dựng nhà ở có thể sẽ khó khăn nhưng việc cải tạo nhà vẫn được tiến hành thuận tiện.

2. Những điều cần chuẩn bị trước khi cải tạo nhà cấp 4

Kiểm tra hiện trạng ngôi nhà trước khi cải tạo

Nhiều người xem nhẹ vấn đề kiểm tra hiện trạng ngôi nhà vì cho rằng họ vẫn sinh sống trong nhà thường xuyên, ngôi nhà vẫn bình thường và không cần kiểm tra. Quan niệm này là hoàn toàn sai lầm! 

Việc kiểm tra hiện trạng của ngôi nhà không chỉ dựa vào quan sát mà còn cần kinh nghiệm chuyên môn. Kiểm tra càng kỹ thì quá trình thi công trong tương lai sẽ đảm bảo về độ an toàn, hạn chế tối đa các sự cố không mong muốn.

Các vấn đề nên kiểm tra trước khi cải tạo nhà cấp 4 bao gồm:

- Khả năng chịu lực: Đây là vấn đề quan trọng hàng đầu đối với mỗi ngôi nhà. Kết cấu chịu lực sẽ bao gồm móng, tường ngăn cách, cột nhà. Chúng thường được xây bằng gạch hoặc gỗ, hầu như không có bê tông nên có khả năng cao sẽ bị xuống cấp sớm hơn niên hạn. Trước khi cải tạo nhà, gia chủ nên kiểm tra và xử lý nếu phát hiện hư hại.

- Kiểm tra tường nhà: Những ngôi nhà cấp 4 thường phải đối mặt với vấn đề nứt, võng hoặc thấm tường,... Dù nhà sử dụng gạch 11cm hay 22cm để xây thì vẫn có khả năng bị xuống cấp. Do đó, cần kiểm tra tường nhà và có phương án xử lý, khắc phục hư hại kịp thời.

- Mái nhà: Nhà cấp 4 thường sử dụng mái ngói, tôn hoặc mái pro-xi-măng. Các loại mái này tuy tiết kiệm được chi phí nhưng rất dễ sinh ra hiện tượng dột, hư hại do thời tiết, nên khắc phục hoặc thay mới mái nhà nếu cần thiết.

- Diện tích sử dụng: Trước khi cải tạo nhà cấp 4, gia chủ cần chú ý thực hiện đo phần diện tích sàn đang được sử dụng trong nhà. Sau khi đã có diện tích sàn hiện tại thì cân đối, cơi nới thêm hoặc phân chia lại các khu vực sinh hoạt để thuận tiện cho việc sinh sống trong tương lai. 

Chuẩn bị tài chính

Dự trù kinh phí là bước tiếp theo cần thực hiện. Chẳng có ai muốn trong lúc cải tạo nhà cũ vẫn còn gặp các rắc rối liên quan đến chuyện tiền nong. Nếu chủ nhà không dự trù kinh phí hoặc chuẩn bị không đủ tiền thì quá trình cải tạo nhà có thể bị gián đoạn. Tệ hơn là không hoàn thành được các hạng mục thi công.

 
Trước khi cải tạo nhà nên dự trù tài chính

Nên lập kế hoạch ngân sách ngay từ đầu, tách riêng khoản chi tiêu cho việc cải tạo. Tiếp theo, hãy cố gắng dự trù từ các khoản chi phí phát sinh nhỏ nhất và khi bàn giao tiền cho đơn vị thi công thì nên ghi chép hoặc lấy hóa đơn về.

Căn cứ để xác định chi phí cải tạo nhà phần lớn phụ thuộc vào diện tích. Chi phí sửa nhà cấp 4, diện tích 50m2 sẽ khác với nhà cấp 4 diện tích 100m2. Vì vậy, bạn có thể tiến hành đo đạc từ trước để dự trù ngân sách.

Chọn phong cách thiết kế phù hợp

Việc cải tạo nhà cũng yêu cầu gia chủ cần xác định phong cách thiết kế ngay từ đầu. Bạn nên căn cứ vào khung nhà có sẵn (là những phần không phá hoặc dỡ bỏ) để cân nhắc xem mình nên chọn phong cách nào. 

Hiện nay có rất nhiều phong cách thiết kế kiến trúc nhà ở như cổ điển, hiện đại,... Gia chủ nên cân nhắc kỹ và có thể tham khảo thêm ý kiến của kiến trúc sư nếu cần thiết. Họ sẽ đưa ra các lời khuyên có ích dựa trên góc nhìn chuyên môn. Ví dụ như cải tạo nhà cấp 4 nông thôn thành phong cách hiện đại thì nên gia cố móng hoặc bổ sung cột kép,...

Thông báo về kế hoạch cải tạo cho chính quyền địa phương và hàng xóm

Việc cải tạo nhà không cần xin giấy phép xây dựng chi tiết như khi thực hiện xây mới nhưng bạn vẫn cần thông báo cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại địa phương. Phần lớn các trường hợp sẽ được phê duyệt, miễn là phương án cải tạo không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng dân cư và lợi ích chung. 

Việc báo trước cho hàng xóm cũng sẽ giúp chủ nhà tránh được sự bất đồng của những người xung quanh, thậm chí còn được giúp đỡ, tạo điều kiện nhất định.

Thuê đơn vị cải tạo nhà cấp 4 nếu không có chuyên môn

Không phải ai cũng có đủ tự tin để sửa chữa, cải tạo nhà nếu thiếu chuyên môn. Nếu bạn cảm thấy bản thân khó kiểm soát được việc thi công trong tương lai thì tốt nhất nên nhờ sự trợ giúp của một đơn vị chuyên thi công cải tạo. 

Sau khi tìm được đơn vị chuyên cải tạo nhà cấp 4 phù hợp, cần bàn bạc trước với họ kinh phí thi công và các yêu cầu, mong muốn kèm theo. Đơn vị này sẽ có trách nhiệm thông báo và thống nhất với chủ nhà về phương án cải tạo, tiến hành thi công và bàn giao nhà theo thời hạn.

3. Một số kinh nghiệm cải tạo nhà cấp 4

Cải tạo nhà cấp 4 có thể giúp bạn có một ngôi nhà trong mơ nhưng cũng có thể khiến bạn tốn tiền mà vẫn không có không gian sống như ý. Vậy làm thế nào để đảm bảo mình đang cải tạo nhà theo hướng tối ưu và tiết kiệm tiền nhất? Gia chủ có thể căn cứ theo một số kinh nghiệm dưới đây:

Luôn lưu ý xử lý mặt ngoài ngôi nhà

Mặt tiền được coi là bộ mặt của cả ngôi nhà và chắc chắn không một gia chủ nào muốn nhà mình có diện mạo cũ nát ở bên ngoài.

Vậy nếu bạn đang cải tạo nhà cấp 4 cũ nát thì hãy xử lý tất cả các mảng tường bị bong tróc sơn, vữa, rạn nứt hoặc ố màu. Bạn có thể thay đổi màu sơn bên ngoài hoặc lắp thêm đèn trang trí, thay cổng sắt đã bị han gỉ,...

Mặt tiền ngôi nhà được chăm chút cẩn thận sẽ giúp bạn nâng tầm không gian sống

Thay màu sơn tường để ngôi nhà có diện mạo mới

Một trong những cách đơn giản để làm mới ngôi nhà là sơn lại toàn bộ. Sơn tường không chỉ giúp ngôi nhà đẹp về mặt thẩm mỹ mà còn giảm mùi hôi, khiến không gian thoáng đãng, sạch sẽ hơn.

Nên phối từ 2 - 3 màu sắc khi chọn màu sơn tường cho ngôi nhà. Đây là số lượng màu an toàn, vừa không tạo cảm giác nhàm chán vừa tránh sự lộn xộn, rối mắt. Một số gam màu nhạt và sáng như vàng, trắng bạc hoặc xanh pastel sẽ giúp không gian sống như được thay áo mới và tạo cảm giác sáng thoáng.

Với các gian phòng trong nhà, tùy vào chức năng có thể sử dụng các màu sơn khác nhau, không nhất thiết tất cả các phòng chỉ được sơn theo một màu duy nhất. Ví dụ, khu vực bếp nên tránh các màu u buồn, lạnh lẽo như đen, xanh than. Nhà tắm nên chọn các màu sắc ấm áp và phòng ngủ nên chọn các màu dịu nhẹ để gia chủ có thể nghỉ ngơi.

Nếu không gian sinh hoạt nhỏ thì khi cải tạo nhà cấp 4, gia chủ không nên chọn các màu sơn tường quá đậm hoặc sơn thành các họa tiết to bản. Việc này sẽ gián tiếp tạo cảm giác bí bách, chật hẹp cho không gian.

Chọn các phương án cải tạo nhà cấp 4 thông minh

Không gian sống hiện đại, tối ưu và thông minh là điều các gia chủ luôn muốn hướng tới. Nếu bạn đang lên phương án cải tạo nhà thì nên cân nhắc các phương án sau:

- Tận dụng gầm cầu thang: Trên thực tế, gầm cầu thang là một khu vực rất lý tưởng để xếp đồ đạc, tận dụng làm nơi nghỉ ngơi, khu vực vui chơi cho các bé, làm nhà vệ sinh, bồn rửa,... Việc đặt các khu vực sinh hoạt này tại gầm cầu thang sẽ giúp nhà bạn tối ưu, thông minh hơn, tiết kiệm được rất nhiều diện tích.

Gầm cầu thang có thể được tận dụng thành không gian để đồ

- Tận dụng hành lang dài để đặt giá sách: Nếu ngôi nhà cũ có một hành lang dài và buồn tẻ nhưng không thể sửa đổi khi cải tạo thì bạn có thể bố trí một giá sách để trang trí và tận dụng không gian.

- Chọn các thiết kế mở: Xu hướng xây dựng hiện nay không còn là dạng nhà ngăn cách các phòng bằng tường gạch dày và bí nữa. Thay vào đó là vách ngăn bằng gỗ hoặc kính để giúp không gian rộng rãi, thoáng đãng hơn. 

- Đừng ngại sử dụng các món nội thất âm tường để tăng sự tiện nghi và tiết kiệm diện tích cho ngôi nhà.

- Nếu bạn muốn ngôi nhà của mình “xanh hơn”, ngập tràn ánh sáng và gió trời thì hãy cân nhắc việc sử dụng giếng trời hoặc các cửa sổ lớn trong suốt.

4. Tổng hợp những cách cải tạo nhà cấp 4 cũ thành mới

Dưới đây là những ý tưởng cải tạo nhà cũ thành mới nổi bật, đang là xu hướng trong thời gian qua:

Cải tạo nhà cấp 4 thành nhà có gác lửng

Với các ngôi nhà vốn có trần cao và diện tích mặt sàn hẹp thì việc lựa chọn cải tạo nhà cấp 4 có gác lửng là tối ưu. Gác lửng sẽ giúp cân đối được chiều cao trần và mở rộng thêm diện tích sinh hoạt. Thường thì khu vực sàn gác lửng bao giờ cũng nhỏ hơn sàn tầng dưới. Ý nghĩa của việc này chính là để đảm bảo không gian thông thoáng cho ngôi nhà.

Một mẫu nhà cấp 4 có gác lửng theo phong cách hiện đại

Cải tạo nhà cấp 4 thành nhà 2 tầng

Không phải ngôi nhà cấp 4 nào cũng có trần cao đủ để xây thêm một gác lửng bên trên. Thế nhưng nếu gia chủ vẫn muốn mở rộng thêm không gian sinh hoạt thì có thể xem xét chọn nâng tầng. Với phương án này, gia chủ nên mời kiến trúc sư chuyên nghiệp hỗ trợ thiết kế, họ sẽ xem xét, tính toán về kết cấu để đảm bảo cho công trình về sau.

Thường nhà cấp 4 nâng tầng sẽ phải gia cố móng và chọn vật liệu nhẹ để giảm tải trọng, tránh trường hợp lún, sụt,... Do đó, gia chủ nên cân nhắc kỹ yếu tố này trước khi quyết định xây thêm tầng.

Một mẫu nhà cấp 4 sau khi cải tạo nâng tầng

Cải tạo nhà cấp 4 thành biệt thự

Nghe có vẻ khó tin nhưng quả thực nhà cấp 4 có thể biến thành biệt thự, nhà vườn nếu khu đất của bạn đủ rộng. Nếu muốn cải tạo nhà cấp 4 thành biệt thự nhưng không phải xây mới thì gia chủ nên kiểm tra kỹ các kết cấu có sẵn. Nếu móng và tường xung quanh còn đủ vững chắc thì có thể tính đến bước tiếp theo là xây nối các phòng chức năng để mở rộng nhà.

 
Nhà cấp 4 có thể cải tạo thành biệt thự nếu khu đất đủ rộng

Cải tạo nhà cấp 4 thành homestay

Một homestay mới mẻ, lãng mạn và thú vị có thể được xây từ nền móng của một ngôi nhà cấp 4 cũ. Homestay thường tập trung vào các không gian sinh hoạt chung cũng như độ mở của không gian trong nhà nên các mẫu nhà cấp 4 rộng, trần cao rất thích hợp để cải tạo theo hướng này.

Các gia chủ có thể gia cố thêm cho phần mái bằng các cột mới, trổ thêm cửa chính hoặc cửa ra vào và tất nhiên là trồng thêm cây xanh và trang trí lại nhà.

Sửa nhà cấp 4 thành homestay là phương án khả thi

Cải tạo nhà cấp 4 mái ngói

Nếu bạn là một người yêu thích màu sắc dân dã, tự nhiên, hãy cải tạo nhà cấp 4 thành một ngôi nhà mới có điểm nhấn là mái ngói. Chỉ cần cải tạo, làm mới ngôi nhà với phần mái nhà lợp thêm ngói để trang trí. Tuy đơn giản nhưng phương án này sẽ khiến bạn bất ngờ vì diện mạo mới lạ mà nó đem lại!

 
Nhà cấp 4 mái ngói với một diện mạo hoàn toàn mới

Cải tạo nhà cấp 4 hiện đại

Một phương án cải tạo nhà mà Batdongsan.com.vn gợi ý thêm cho bạn là sử dụng thiết kế hiện đại. Phong cách thiết kế này đặc biệt phù hợp với những cặp vợ chồng trẻ, năng động. Linh hồn của ngôi nhà sẽ được thể hiện chủ yếu bằng vật liệu gỗ hoặc kính, nội thất trong nhà cũng được đảm bảo hiện đại và sang trọng bậc nhất.